تحلیلی در باب معراج معراج

تحلیلی در باب معراج معراج

از جمله اعتقاداتی است که تمام مسلمین ( شیعه وسنی ) بایستی به آن با ور داشته با شند چه ،‌نص صریح قرآن بر آن دلالت دارد وآیاتی که در این زمینه وارد شده است عبارتند از : آیه اول سوره اسراء ( سبحان الذی اسری بعبده لیلا من المسجدالحرام الی المسجدالاقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا انه هوالسمیع البصیر : پاک ومنزه است خدایی که ،‌شبی بندة خود را از مسجدالحرام به مسجد اقصائیکه ، پیرامونش را مبارک وپرنعمت ساخت سیرداد تا آیات خود را به او بنماید که خدا به حقیقت شنوا وبینا است


برای خواندن ادامه متن بر روی ادامه مطلب کلیک کنید

. ) وآیات اولیه سوره نجم ( ثم دنی فتدلی (8)‌فکان قاب قوسین او ادنی (9) فاوحی الی عبده ما اوحی (10) ما کذب الفواد ما رای (11) افتمارونه علی ما یری (12) ولقد راه نزله اخری(13 ) عند سدرة المنتهی (14) عندها جنة الماوی (15) اذ یغشی السدرة ما یغشی ( 16) ما زاغ البصر وما طغی ( 17) لقد رای من آیات ربه الکبری (18)‌ آنگاه نزدیک شد وقرب خود را باز دید (8)‌بدان نزدیکی که با او به قدردو کمان یا نزدیکتر از آن شد (9) پس خدا به بندة خود وحی فرمود آنچه که هیچ کس در نکرد (10) آنچه دلش کذب نپنداشت (11)‌آیا بر آنچه رسول مشاهده کرد انکار می کنند (12) ویکبار دیگر اورا ،‌رسول مشاهده کرد (13) درنزد سدرة المنتهی (14) بهشتی که مسکن متقیان در همانجایگاه است (15) آن زمان احاطه می یابد به سدره آنچه احاطه می یا بد (16) چشم پیامبر اکرم آنچه را که دید بر غیر صفت حقیقتش ندید وچیزی را هم که حقیقت ندارد ندید (17) اوبعضی از آیات پروردگارش را بدید (18) در کنار آیات ، روایات متعدد نیز موید این مطلب است . عروج رسول اکرم که در نگاشته های منظوم ومنشورهای فارسی ، معراج نامیده می شود شامل دوقسمت به هم پیوسته ودوعنوان است که قسمت نخستین را اسراء می خواند وقسمت دوم را که دنباله قسمت نخستین است معراج . الف ) مفهوم معراج در لغت ، عروج یعنی بالا رفتن ومعراج از آنجا که اسم آلت است به معنی نردبان وپلکان می باشد ودر اصطلاح ، به عروج پیامبر اسلام به آسمان که در قرآن بدان اشاره شده است گفته می شود . علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می فرماید : «کلمة اسراء » وهمچنین کلمة « سری » که ثلاثی مجرد آن است به معنای سیر در شب است . وقتی گفته می شود « سری به » و« اسری به » معنایش این است که اورا شبانه سیرداد .( ترجمه تفسیر المیزان - سیدمحمد حسین طباطبایی -مترجم : سید محمد باقر موسوی همدانی - قم - دفتر انتشارات اسلامی . جلد 13 .ص 5 ‌) در اصطلاح ، به بردن حضرت رسول اکرم در شب از مسجدالحرام به مسجدالاقصی ، اسرا ء می گویند . آنچه واضح است اسراء ومعراج هردو با هم در پاسی از شب انجام گرفته است وتفاوتشان این است که اسراء ازمکه به بیت المقدس وبر یک خط افقی ومعراج از بیت المقدس به سدرة المنتهی وبالای آسمانها وبریک خط عمودی واقع شده است . ب: تاریخ وقوع معراج ، بین علماء اختلاف است البته واعظ کاشفی در تفسیر مواهب علیه می گوید : « اکثر علماء بر آنند که معراج در سال دوازدهم از بعثت بوده است ودر ماه آن اختلاف کرده اند که ربیع الاول است یا رمضان یا شوال یا ربیع الاخر واشهر شب بیست وهفتم رجب است .» ( تفسیر مواهب علیه کماالدین حسین واعظ کاشفی -جلد 2) در محل وقوع این حادثه نیز اختلاف دیگری کرده اند ولی به هر حال معراجی که آیات شریفه آن را اثبات می کند آغازش «مسجدالحرام » وپایانش « قاب قوسین اوادنی » می باشد وآیة شریفه در این معنی ،‌کمال ظهور را دارد وجهت ندارد آن را تاویل کنیم ج: مدت زمان این سفر . فاصلة میان مکه و مسجدالقصی ،‌حدود هزار و دویست کیلومتر است که در کشاف فاصلة آن دو را مدت چهل شبانه روز راه گفته است که تمام قضایای معراج از ابتداء حرکت تا انتها ء حرکت عود ،‌بعضی گفته اند در سه یا چهار ساعت واقع شده است و بعضی گفته اند دریک چشم به هم زدن بوده است . د: مرکب سواری پیامبر . بردن حضرت رسول اکرم در شب هنگام به سوی آسمانها ، با اسباب و وسایلی بوده است که مشهورترین آنها ،‌براق است که حضرت علی علیه السلام آن را ابوهلال خوانده اند وعده ای از آن به عنوان مرکب عشاق یاد کرده اند . ه: فلسفة معراج نبی اکرم . امام صادق علیه السلام در پاسخ سوال از علت معراج می فرمایند : خداوند هرگز مکانی ندارد و زمان بر او جریان نمی گیرد لیکن او می خواست فرشتگان و ساکنان آسمانش را باقدم گذاشتن پیامبر ، در میان آنها احترام کند ونیز از شگفتیها ی عظمتش به پیامبرش نشان دهد تا پس از بازگشت برای مردم بازگو کند . و: نظریة معراج انبیاء پیشین . ذکر این نکته نیز لازم است که این تنها مسلمین نیستند که عقیده به معراج دارند ، این عقیده درمیان پیروان ادیان دیگر ، کم و بیش وجود دارد ؛ از جمله در مورد حضرت عیسی می خوانیم که : عیسی پس از آنکه به دار ،‌آویخته و کشته و دفن شد از مردگان برخاست و چهل روز در میان مردم ، زندگی کرد و سپس به آسمانها صعود نمود و به معراج همیشگی رفت . ز: آراء مختلف در زمینة کیفیت معراج . یکی از مسائل مورد اختلاف در بین فرق اسلامی ،‌کیفیت و چگونگی معراج است . به طور کلی ،‌آراء مطرح شده در مورد این مساله به چهار بخش قابل تقسیم است ؛ گروهی که عمدة آنها ،‌خوارج هستند به کلی منکر معراج گشته اند . فرقه ای دیگر موسوم به نجاریان ، اصل معراج را رویا دانسته و منکر تحقق عینی آن هستند . گروه سوم ، معراج را از ابتداء تا انتها ء ، تماماً روحانی دانسته اند ؛‌ جهیمه وحشویه از آن جمله اند .گروه چهارم ، قائل به تحقیق سیر جسمانی در معراج تا مسجدالاقصی جسمانی و سیر دوم از مسجدالاقصی تا سماوات سبعه ، روحانی بوده است . گروه دیگر از سیر دوم را به گونه ای تبیین می کنند که به روحانی بودن این سیر نزدیک می شود . علاوه بر امکان عقلی اصل معراج ، ادلة عقلی ونقلی بر تحقق آن وجود دارد . خداوند تعالی در سورة « اسری » ، پیامبر را با وصف « عبد » که در زبان عرب ،‌دلالت برجسم وروح فرد دارد در سفر شبانه اشان معرفی می کند و این دلیل نقلی قاطعی است بر آنکه سیر اول معراج ، جسمانی بوده است . همچنین معجزه بودن معراج برای کافران و ناباوری و پافشاری آنها بر انکار این مساله ، از این جهت ادله عقلی ای است که دلالت بر جسمانی بودن معراج می کند . عرفا نیز مانند بیشتر متکلمین و مفسرین ، قائل به معراج جسمانی پیامبر اکرم هستند و معتقدند چیزهایی که پیامبر در شب معراج مشاهده کردند مانند مشاهدة انبیاء و حالتها و عذابهای گناهکاران و پاداش نیکوکاران و مقام آنها ، در عالم مثال واقع شده است .


منبع: سایت منادی